Chémia Enzýmy

ENZYMY – katalyza.bioch.reakcii,biokatalyz., urych.priebeh reakcii,znizuj.h
odnotu aktivacnej Ea, zrychli sa rakcia lebo viacej castic dosiah. potreb. E ZLOZENIE-bielkov.cast-apoenzym,
nebielko.-koenzym-kofaktor[obidve-koloenzym], enzym-makromolek.lat., substraty, kt.sa na enzymy viazu su
nizkomolek. lat.a viazu sa len na urcitu cast molek.enzymu=>aktivne centrum[miesto kde su vytvorene vhodne
vazbove a priestorove podmienky na naviazanie substratu], teoria zamku a kluca-aktivne cen.enzymu-zamok,
[enzym]substrat-kluc. PRIEBEH enzymom katalyzovanej reakcie – 1)E+S>ES[komplexES]2)ES>ES*[aktivov
.komplex ES]3)ES*>EP[komplex EP]4)EP>P+E[rozpad na P a E-moze sa zucas.dal.reakcie]FAKTORY
ovplyv.priebe.enzym.reakcii>>1)koncetracia substratu2)teplota[stpa rych.reak a rizik.denaturacie, 25-45]3)
faktor pH4)ionova sila,koncent.soli v prostred.,opvlyv.tvar5)pritomnost aktivatorov-lat.,kt.zvysuje katalytic.
ucinok enzymov6)pritom.inhibitorov,lat.kt.bud spomaluje alebo zastavuje kataly.ucinok enzymov.
INHIBICIA-podla miesta naviazania.kompetitivna[I.sutazi so subst. o ativ.centr.En.]nekompetitivna[I sa
viaze na ine miesto v molek.E, vzn.komplex EI,kt nereaguje so substratom]akompetitivna[I viazena komplex
ES a vznik. 3 zlozkovy komplex ESI,kt je nereaktivny]alostericka[I sa viaze na presne defin.miesto na
E(aloster.centrum), toto naviazanie sposobi zmenu struktury aktivneho centra,zabrani naviazaniu substratu
]SPECIFICKOST en.-substratova spec.[sirsia,uzsia], ucinkova spec. SUbstrat-urcit. En. katalyz. premenu
len urciteho Sub, sirsia=urcity En kataly.premenu viacerych substr.,kt maju podob. struk. uzsia=urcit.En katalyz. premenu len 1 Sub. UCinkova-urcity En kataly. len 1 z moznych premien substratu. PRAKTICKY VYZNAM
inhibicie En=mnohe I v polnoh.[boj proti parazitom a mikroorg. kt napadaju cloveka, zvier. rastliny] a medicine,
Na liecbu inf. chorob-chemoteraupetika[zasahuju zivotne enzymi patogen. mikroorg., bez toho aby ovplyvnovali
enz. v makroorganizme], napr. sulfonamidy proti angine[sulfonilamid, p-aminobenzoova]intoxikacie-zaprici.I
niekt.E tox.latkami.

KLASIFIKACIA – podla toho aky typ reakcie katalyz.1)oxidoreduktazy[katalyz.prenos e-
a protonov]2)transferazy[reakcie pri kt.sa prenasaju skup atomov]3)hydrolazy[hydrolit.stiep.vazieb]4)lyazy[
nehydroliticke stiepenie vazieb]5)izomerazy[kat.premenu izomerov(vnutromole.premey substr.)]6)ligazy[synteza
2 substratov v pritomno.ATP, ATP vazba sa stiepi]KOenzymi-kofaktori-nebiel.zlozka enzymu, vitaminy.napr. NAD(zucast. sa na oxi.redu.reakciach), NADP, FAD, Q(ubichinon), acetylCO A-zlozka transferaz(akt. kys. octova), prenasa acetyl. skupiny.